Konwencja CMR wprowadziła międzynarodowy list przewozowy CMR, powszechnie określany jako list przewozowy CMR. List CMR jest dowodem zawarcia umowy o przewóz między klientem a przewoźnikiem. Konwencja nie nakłada na żadnego z uczestników umowy obowiązku sporządzenia listu. Jego brak, zniszczenie, zaginięcie, błędne wypełnienie nie powoduje odstępstwa od postanowień Konwencji CMR, ponieważ przewóz ma charakter zarobkowy. W Konwencji nie jest wyraźnie powiedziane, kto ma sporządzić list przewozowy. Zwykle przygotowuje go nadawca przesyłki. Zdarza się jednak, że nadawca odmawia sporządzenia listu. Tymczasem w interesie przewoźnika leży dokonywanie przewozu z listem przewozowym i posiadania pisemnego dokumentu, w którym zapisano i kontrasygnowano warunki umowy. Zatem przewoźnik, a w jego imieniu kierowca, powinien umieć wypełnić list CMR.
Konwencja nie określa wzoru listu przewozowego. Powszechnie wykorzystywany jest formularz opracowany przez Międzynarodową Unię Transportu Drogowego IRU.
Konwencja zaleca natomiast sporządzanie listu przewozowego w trzech oryginalnych egzemplarzach, z których:
- pierwszy egzemplarz (w kolorze czerwonym) wręcza się nadawcy;
- drugi (w kolorze niebieskim) towarzyszy przesyłce i przeznaczony jest dla odbiorcy przesyłki;
- trzeci (w kolorze zielonym) zatrzymuje przewoźnik.
W komplecie listu przewozowego zarówno w Unii Europejskiej jak i w Polsce jest jeszcze jeden egzemplarz listu (w kolorze białym), który nie ma żadnej wartości prawnej i służy jedynie przewoźnikowi do kontroli lub do celów statystycznych.
List przewozowy powinien być sporządzony dla partii towaru ładowanej na jeden pojazd lub dla partii przeznaczonej dla jednego odbiorcy. Egzemplarze listu powinny być podpisane przez nadawcę i przewoźnika. Podpisy mogą być wydrukowane lub zastąpione przez stemple nadawcy i przewoźnika, jeżeli pozwala na to ustawodawstwo kraju, w którym list wystawiono.
Jakie informacje należy zamieścić w dokumencie przewozowym?
Dane w liście przewozowym CMR muszą zawierać:
- miejsce i datę wystawienia;
- nazwisko (nazwę) i adres nadawcy;
- nazwisko (nazwę) i adres przewoźnika;
- miejsce i datę przyjęcia towaru do przewozu oraz przewidziane miejsce jego wydania;
- nazwisko (nazwę) i adres odbiorcy;
- powszechnie używane określenie rodzaju towaru oraz sposób opakowania, a w odniesieniu do towarów niebezpiecznych, ich ogólnie uznane określenie;
- liczbę sztuk, ich cechy i numery;
- masę brutto lub inaczej wyrażoną ilość towaru;
- koszty związane z przewozem (przewoźne, koszty dodatkowe, należności celne i inne koszty powstałe od chwili zawarcia umowy do chwili dostawy);
- instrukcje niezbędne do załatwienia formalności celnych i innych;
- oświadczenie, że przewóz bez względu na jakąkolwiek przeciwną klauzulę podlega przepisom Konwencji CMR.
List przewozowy stanowi nie tylko dokument dostarczający przewoźnikowi istotnych danych oraz informacji na temat przesyłki, lecz służy także jako dowód zawarcia umowy przewozu. To bardzo istotne ze względu na dochodzenie swojego prawa do reklamacji, które możliwe jest dzięki porównaniu danych zawartych w liście przewozowym z rzeczywistym efektem wykonania umowy przewozu