Wokół testów i zadań egzaminacyjnych występujących na egzaminie na certyfikat kompetencji zawodowych narosło wiele mitów i półprawd, które mają się nijak do aktualnej rzeczywistości (maj 2021 r.). Na dziś prawda jest taka: zadania są bardzo pracochłonne i czas przeznaczony na ich rozwiązanie (2 godziny) często bywa czasem niewystarczającym.
W zadaniach występują pułapki, które dla Osób słabiej przygotowanych są częstym miejscem popełniania błędów. W przypadku zadań dotyczących wyliczania wynagrodzeń i pochodnych oraz opłacalności inwestycji opartej na leasingu (czyli tych łatwiejszych) umiejętność ich rozwiązywania nie jest aż tak istotna jak czas jaki potrzebujemy, aby je poprawnie rozwiązać.
W zadaniach na planowanie przewozu drogowego liczy się przede wszystkim warsztat, czyli przyjęta metoda rozwiązywania, odpowiednia budowa harmonogramu i biegła znajomość norm w zakresie czasu pracy kierowcy, czasu prowadzenia pojazdu, przerw w prowadzeniu i odpoczynków kierowcy. To wymaga odpowiedniej wiedzy i nabytych umiejętności. Bez profesjonalnego przygotowania praktyczna część egzaminu (zadania) jest nie do przejścia.
Należy pamiętać, że bez dozorowania 5 podstawowych parametrów występujących w zadaniach, ściśle normowanych w prawie, takich Jak:
- dzienny limit czasu jazdy;
- dzienny limit czasu aktywności;
- dopuszczalny czas jazdy bez przerwy;
- limit czasu pracy w związku z porą nocną; oraz
- obowiązek odbycia przerwy w czasie pracy
– zadań tych poprawnie rozwiązać się nie da. Ponadto podstawowe pojęcia, takie jak: dobowy cykl pracy, doba pracownicza, tydzień, tygodniowy cykl pracy oraz czas realizacji zadania przewozowego muszą być dla Zdających jasne i zrozumiałe.
W Internecie jest mnóstwo ogłoszeń dotyczących możliwości nabycia superaktualnych pytań egzaminacyjnych i zadań. Niektóre są tak nowiutkie, że jeszcze ITS nie ma ich w swojej bazie, a sprzedający już je mają! Pamiętajcie, zadania i pytania egzaminacyjne są poufne. Nikt, poza wąskim gronem uprawnionych Osób nie ma do nich dostępu!
Jeśli ktoś posiada nadmiar gotówki do wyrzucenia w błoto i ma ochotę napchać sobie głowę nieprzydatną „wiedzą”, to ta metoda jest skuteczna.
Gdyby ktoś uzyskał aktualne zadanie egzaminacyjne i wykuł ja na pamięć, to wystarczy, jeśli w treści Waszego zadania na egzaminie zmieni się godzina dostawy towaru lub czasy kursowania promów, a zakuta treść rozwiązania staje się nieprzydatna, bo na skutek zmiany tych parametrów może być wymagana inna metoda rozwiązania tego zadania.
Zadań egzaminacyjnych, nawet tych aktualnych, nie da się nauczyć na pamięć z jednego powodu – słowo „aktualne” bywa prawdziwe jedynie w momencie, kiedy to zadanie czytasz. Na egzaminie już niekoniecznie ono musi takim być!
Gwarancją rozwiązania każdego zadania egzaminacyjnego jest wspomniany przeze mnie na wstępie warsztat! Aby było wiadome o czym piszę, zamieszczam poniżej przykładowe zadanie, na którym pracuję ze Swoimi Kursantami.
Zadanie
Masz do przewiezienia ładunek na trasie Wrocław – Fredrikstad. Zaplanuj przewóz dla obsady jednoosobowej z zachowaniem poniższych uwarunkowań:
- sprawdzenie dokumentów i ładunku 30 min.;
- pracę kierowca rozpoczyna w poniedziałek o godz. 4.00;
- odległość z Wrocławia do Świnoujścia wynosi 420 km;
- odległość z Trelleborga do Fredrikstad wynosi 560 km;
- magazyn we Fredrikstad czynny całą dobę;
- prom ze Świnoujścia do Trelleborga płynie 6 h, w drodze powrotnej też 6 h;
- w celu określenia możliwości przeprawy i dokonania odprawy kierowca powinien zgłosić się wraz z pojazdem na 1 h przed planowanym odejściem promu;
- prom ze Świnoujścia i z Trelleborga odpływa co 2 godziny, począwszy od 4.15;
- kierowca nie ma na promie do dyspozycji kajuty w obie strony przeprawy ze względów technicznych;
- średnia prędkość na odcinku polskim 70 km/godz., na pozostałym 80 km/godz.;
- pracodawca określił porę nocną między 1.00 a 5.00;
- ładunek musi być dostarczony do godz. 11.00 we wtorek;
- rozładunek i załadunek we Fredrikstad 3 h z udziałem kierowcy.
Zadanie należy rozwiązać zgodnie z obowiązującymi przepisami.
Należy:
2. Podać, kiedy kierowca najwcześniej może wyruszyć w drogę powrotną oraz sporządzić szczegółowy plan drogi powrotnej w oparciu o podane założenia. Podać także łączny czas realizacji przewozu na trasie Wrocław – Fredrikstad – Wrocław.
Ad 1.
{Obliczyć czas jazdy na trasie Wrocław – Fredrikstad}
Łączny czas prowadzenia pojazdu wynosi:
odcinek polski 420 km : 70 km/godz. = 6 h;
odcinek zagraniczny 560 : 80 km/godz. = 7 h, łącznie 13 h.
Odp. Czas jazdy na trasie Wrocław – Fredrikstad wynosi 13 godzin.
{Pamiętamy, że podczas dyspozycyjności kierowcy na promie do jego czasu pracy zalicza się jedynie czas w ramach dziennego wymiaru czasu pracy. W zadaniu nie określono, w jakiej formie zatrudniony jest ten kierowca, zatem musimy przyjąć założenie określające brakujące w treści zadania informacje}
W rozumieniu ustawy o czasie pracy kierowców występuje zmienność formy aktywności jaką jest „dyspozycyjność” na promie. Przyjęto zatem założenie, że kierowca pracuje w wymiarze 8 h dziennie w oparciu o podstawowy system czasu pracy.
{Obliczyć czas realizacji przewozu łącznie z rozładunkiem i załadunkiem w punkcie docelowym, w oparciu o szczegółowy plan podróży, z podaniem jej poszczególnych elementów: jazda, inna praca, dyspozycyjność, przerwy i odpoczynki}
Odp. Ładunek został dostarczony na godz. 11.00 we wtorek, co było wymogiem zadania. Czas realizacji przewozu wyniósł 34 h (20 h + 14 h) i obejmował jak powyżej.
Ad 2.
{Podać, kiedy kierowca najwcześniej może wyruszyć w drogę powrotną}
Odp. Formalnie kierowca może rozpocząć drogę powrotną we wtorek o godz. 14.00 po dokonaniu rozładunku i załadunku we Fredrikstad, lecz na ten moment jego limit czasu pracy w dziennym czasie aktywności został już wykorzystany w wymiarze 9,5 h.
{Sporządzić szczegółowy plan drogi powrotnej w oparciu o podane założenia}
{Podać łączny czas realizacji przewozu na trasie Wrocław – Fredrikstad – Wrocław}
Odp. Łączny czas realizacji przewozu na trasie Wrocław – Fredrikstad – Wrocław wyniósł 74 h (20 h + 24 h + 24 h + 6 h).
Odpowiadając na apel Czytelników mojego serwisu zamieszczam przykładowe zadanie na leasing, które jest elementem procesu przygotowania do egzaminu moich Kursantów.
Zadanie
Jest Pan/i właścicielem przedsiębiorstwa przewozowego. Pana/i firma otrzymała propozycję zawarcia długoterminowej umowy na regularne przewozy ładunków. Ponieważ moce przewozowe posiadanego taboru nie są wystarczające musi Pan/i podjąć decyzję o leasingu 2 pojazdów i zatrudnieniu 2 kierowców. Firma posiada już 2 pojazdy i zatrudnia 2 kierowców. Przy dalszych obliczeniach należy przyjąć następujące założenia:
Koszty wstępne inwestycji:
- cena pojazdu – 450 000 zł;
- opłata wstępna za leasing – 10% wartości pojazdów;
- wypisy z licencji – średnio 400 zł/pojazd;
- koszt zatrudnienia jednego kierowcy – 600 zł jednorazowo.
Koszty eksploatacyjne (ogólne) miesięczne:
- płace z narzutami – 3 500 zł dla jednego kierowcy;
- płace z narzutami pozostałych pracowników – 10 000 zł;
- ubezpieczenie ludzi i majątku – 1 000 zł;
- koszt stały – 1 500 zł na 1 pojazd;
- rata leasingowa wraz z oprocentowaniem – 12 000 zł za 1 pojazd;
- inne koszty – 2 000 zł.
Koszty eksploatacyjne przebiegu pojazdów – 0,10 zł/tkm na pojazd.
Przyjmujemy, że średnia planowana wydajność każdego pojazdu wynosi 12 000 tkm dziennie, a ilość rzeczywista dni roboczych w roku wynosi 200. Podatek dochodowy wynosi 40%.
Należy obliczyć:
1. Całkowite koszty inwestycji i eksploatacji poniesione w pierwszym roku.
2. Ceną za 1 tkm gwarantującą uzyskanie 25% nadwyżki przychodu w stosunku do całkowitych kosztów poniesionych w pierwszym roku oraz zysk netto uzyskany w drugim roku, przy cenie za 1 tkm gwarantującej uzyskanie 15% nadwyżki przychodu w stosunku do całkowitych kosztów poniesionych w drugim roku.
Rozwiązanie:
Ad 1.
{Całkowite koszty inwestycji i eksploatacji poniesione w pierwszym roku}
| Koszty wstępne inwestycji: | ||
| opłata wstępna za leasing – 10%: 2 poj. x 450 000 zł x 10% = 900 000 zł x 10% | = | 90 000 zł |
| wypisy z licencji (400 zł/poj.) 400 zł x 2 poj. | = | 800 zł |
| koszt zatrudnienia kierowców 600 zł x 2 kier. | = | 1 200 zł |
| Razem | = | 92 000 zł |
{Pamiętajmy, że koszty wstępne inwestycji są kosztami jednorazowymi, nie występują w kolejnych latach eksploatacji inwestycji.}
| Koszty eksploatacyjne (ogólne) roczne1): | ||
| płace kierowców: 12 mies. x 4 kier. x 3 500 zł | = | 168 000 zł |
| płace pozostałych pracowników: 12 mies. x 10 000 zł | = | 120 000 zł |
| ubezpieczenia: 12 mies. x 1 000 zł | = | 12 000 zł |
| koszt stały: 12 mies. x 4 poj. x 1 500 zł | = | 72 000 zł |
| raty leasingowe: 12 mies. x 2 poj. x 12 000 zł | = | 288 000 zł |
| inne koszty: 12 mies. x 2 000 zł | = | 24 000 zł |
| Razem | = | 684 000 zł |
{1) Opłacalność inwestycji wyliczana jest na podstawie roku podatkowego (kalendarzowego) dlatego miesięczne wartości kosztów eksploatacyjnych (ogólnych) należy przemnożyć x 12.}
Roczne koszty eksploatacyjne przebiegu pojazdów:
Roczna praca przewozowa w tkm wynosi:
4 poj. x 12 000 tkm x 200 dni = 9 600 000 tkm x 0,10 zł/tkm = 960 000 zł.
Razem koszty inwestycji i eksploatacji poniesione w pierwszym roku:
92 000 zł + 684 000 zł + 960 000 zł = 1 736 000 zł.
Odp. Koszty całkowite inwestycji i eksploatacji poniesione w pierwszym roku wynoszą 1 736 000 zł.
Ad 2.
{Obliczyć cenę za 1 tkm gwarantującą uzyskanie 25% nadwyżki przychodu w stosunku do całkowitych kosztów poniesionych w pierwszym roku}
Obliczamy zakładaną wartość przychodu:
{Do kwoty poniesionych kosztów doliczamy zakładaną nadwyżkę przychodu nad kosztami.}
1 736 000 zł + 25% (434 000 zł) = 2 170 000 zł.
{Cena za 1 tkm wyliczamy dzieląc zakładany przychód przez roczną pracę przewozową}
czyli:
2 170 000 zł : 9 600 000 (4 poj. x 12 000 tkm dziennie x 200 dni) = 0,23 zł/tkm.
{W przypadku, gdy wynik dzielenia musimy zaokrąglać, pamiętajmy, że przy wyliczaniu stawki za tonokilometr gwarantującej uzyskanie określonego poziomu przychodu obowiązkowo zaokrąglamy zawsze w górę, gdyż zaokrąglanie w dół lokuje wynik zawsze poniżej oczekiwanego poziomu.}
Odp. Cena za 1 tkm gwarantująca uzyskanie 25% nadwyżki przychodu w stosunku do całkowitych kosztów poniesionych w pierwszym roku wynosi 0,23 zł.
{Obliczyć zysk netto uzyskany w drugim roku, przy cenie za 1 tkm gwarantującej uzyskanie 15% nadwyżki przychodu w stosunku do całkowitych kosztów poniesionych w drugim roku}
Obliczamy koszty całkowite poniesione w drugim roku:
koszty eksploatacyjne 684 000 zł + roczne koszty eksploatacyjne przebiegu pojazdów 960 000 zł = 1 644 000 zł
{W drugim roku koszty wstępne inwestycji już nie wystąpią, gdyż są kosztami jednorazowymi ponoszonymi w momencie uruchamiania inwestycji.}
Obliczamy zakładaną wartość przychodu:
1 644 000 zł + 15% (246 600 zł) = 1 890 600 zł.
Cena za 1 tkm wyliczamy dzieląc przychód przez roczną pracę przewozową, czyli:
1 890 600 zł : 9 600 000 (4 poj. x 12 000 tkm dziennie x 200 dni) = 0,20 zł/tkm
Odp. Cena za 1 tkm gwarantująca uzyskanie 15% nadwyżki przychodu w stosunku do całkowitych kosztów poniesionych w drugim roku wynosi 0,20 zł.
Do wyliczenia zysku netto potrzebujemy wartość zakładanego rocznego przychodu, a to roczna praca przewozowa x stawka za tkm: 9 600 000 x 0,20 zł = 1 920 000 zł
Przychód-Koszty = Wynik Finansowy : dodatni to Dochód ; ujemny to Strata – Podatek = Zysk netto
Zatem wynik finansowy to:
1 920 000 zł – 1 644 000 zł = 276 000 zł
276 000 zł – (40% podatku) 110 400 zł = 165 600 zł.
Odp. Zysk netto uzyskany w drugim roku wynosi 165 600 zł.